Słowacja

Słowacja

Słowacja

Jest ona państwem śródlądowym, położonym w środkowej części Europy. Graniczy z następującymi państwami: Austrią, Polską, Czechami, Ukrainą oraz Węgrami. Łączna długość granicy lądowej wynosi 1740 km. Do 1993 roku wraz z Czechami tworzyła państwo o nazwie Czechosłowacja. Od 1 maja 2004 roku Słowacja jest członkiem Unii Europejskiej, z kolei od 1 stycznia 2009 roku należy do strefy euro. Stolicą kraju jest Bratysława, która leży nad Dunajem, przy granicy z Austrią i Węgrami.
W zachodniej oraz południowej części dzisiejszej Słowacji od epoki żelaza mieszkali Celtowie. Niemałe znaczenie miało także plemię Bojów, które budowało rozległe grody – oppida, np. w miejscu dzisiejszej Bratysławy. W tych osadach szybko rozwijała się gospodarka, m.in. wytwarzano w nich monety wzorowane na greckich heksadrachmach. Wschodnia część kraju natomiast znajdowała się w strefie wpływów trackich, a kontrolowana była przez Daków.

Nieco później ziemiami słowackimi zawładnęły plemiona germańskie. Nie zmienia to jednak faktu, że ciągle istniały tutaj skupiska celtyckiej ludności, które rozlokowane były na terenach peryferyjnych.
Gospodarka kraju jest wolnorynkowa, niewielka, lecz dynamiczna i jedna z najszybciej rozwijających się w Europie. Po Czechach i Słowenii jest trzecim najbardziej rozwiniętym gospodarczo krajem byłego obozu socjalistycznego. Pomiędzy wschodnią (biedniejszą) a zachodnią (bogatszą) częścią państwa występują wyraźne różnice w rozwoju gospodarczym.
Państwo jest republiką demokratyczną, w której występuje system rządów parlamentarno-gabinetowych. Na jego czele stoi prezydent, który wybierany jest w wyborach powszechnych (od 1999 roku) na pięcioletnią kadencję. Prezydent władzę wykonawczą sprawuje wraz z premierem, który stoi na czele gabinetu posiadającego poparcie większości jednoizbowego parlamentu – 150-osobowej Rady Narodowej Republiki Słowackiej.

Słowacja to państwo unitarne. Dzieli się na osiem krajów i siedemdziesiąt dziewięć powiatów, które z kolei dzielą się na gminy miejskie lub wiejskie. Jednostki administracyjne szczebla krajowego i gminnego są też jednostkami samorządu terytorialnego.
Terytorium, na którym znajduje się Słowacja, stanowi pomost pomiędzy wschodem i zachodem, czyli – między byłym Związkiem Radzieckim a Europą Zachodnią oraz między północą a południem, tj. Skandynawią a Bałkanami.

Słowacja znajduje się po południowej stronie wododziałowego łuku Karpat i – w niewielkiej części – na nizinach naddunajskich. 61% powierzchni tego kraju zajmują liczne pasma Karpat Zachodnich, takie jak: Tatry, Białe Karpaty, Małe Karpaty, Niżne Tatry, Rudawy Słowackie, Wielka Fatra, Mała Fatra, a także Karpat Wschodnich, takie jak: Bieszczady i Wyhorlat. Najwyższy punkt Słowacji to szczyt górski Gerlach (2655 m n.p.m.), który znajduje się w Tatrach. W słowackich górach znajduje się wiele rozległych kotlin śródgórskich, z których największe to: Kotlina Koszycka i Kotlina Liptowska.

Tereny nizinne zajmują niewielką część powierzchni kraju. Składają się na nie trzy niziny: najmniejsza Nizina Zahorska na południowo-zachodnim skraju państwa, największa Nizina Naddunajska nad Dunajem, z kolei na południu i na południowym wschodzie Nizina Wschodniosłowacka z najniższym punktem powierzchni państwa przy przecięciu rzeki Bodrog z granicą państwa (94,7 m n.p.m.).
Kraj ten posiada gęstą sieć rzeczną, której 96% należy do zlewni Dunaju (zlewisko Morza Czarnego), zaś pozostałe 4% – do zlewni Wisły (zlewisko Morza Bałtyckiego). Największe rzeki Słowacji (według przepływu) to: Dunaj, Wag, Hron, Morawa, Bodrog, Latorica, Laborec, natomiast najdłuższe – Wag (403 km), Hron (284 km), Ipola (232 km), Nitra (197 km), Hornad (193 km), Dunaj (172 km). Największym, a zarazem najgłębszym jeziorem jest Wielki Staw Hińczowy.

Na Słowacji przeważają lasy iglaste i mieszane, które zajmują około 40% powierzchni kraju, z największymi kompleksami leśnymi w środkowej Słowacji. Na Nizinie Naddunajskiej i na Nizinie Wschodniosłowackiej pierwotnie dominował step i lasostep, jednak tereny te już dawno zostały zajęte pod intensywne rolnictwo.